W prawie Unii Europejskiej obowiązują dwie dyrektywy, które są narzędziem służącym wzmocnieniu przestrzegania przepisów środowiskowych. Pierwsza z nich to dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu. Druga to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne.

Dyrektywa 2004/35/WE swoim zakresem obejmuje m.in. szkody wyrządzone środowisku przez podmioty gospodarcze, szkody wyrządzone gatunkom chronionym i siedliskom przyrodniczym. Dyrektywa przyznaje też pewne prawa osobom dotkniętym szkodami wyrządzonymi środowisku. Dyrektywa 2008/99/WE zobowiązuje natomiast państwa członkowskie do wprowadzenia do ustawodawstwa krajowego sankcji karnych za poważne naruszenia przepisów prawa UE dotyczących ochrony środowiska.